Timoroan Hotu Tenke iha Paradigma Foun, Solidariedade, Fraternidade no Hakru’uk ba Lei

Manifestasaun 12 Novembru 1991 ne'ebé nakfilak ba masakre Santa Krús hodi marka istória rezisténsia Timor-Leste nian iha mundu internasionál ba auto determinasaun ka ukun rasik aan. Imajen/dok. AMRT

DILI, RAFA.tl– Timor-Leste sei selebra loron Masakre Santru Kruz ba dala-34 (12 Novembru 1991-2025). Memória no luta juventude loriku as’wa’in sira nian sai sásin no testemuña real ba Timor-Leste nia independénsia, tanba ne’e tempu ona Timoroan hotu tenke iha paradigma foun, iha solidariedade ba malu, iha fraternidade no hakru’uk ba lei sira hodi hamutuk ba dezenvolvimentu iha nasaun ida-ne’e.

Membru Parlamentu Nasionál husi Bankada FRETILIN, David Dias Ximenes Mandati ba Jornalista sira iha Parlamentu Nasionál, Segunda (10/11/2025) hateten, liu husi loron 12 Novembru 1991 maka joven Timoroan hatudu ba mundu internasionál katak resisténsia iha Timor-Leste sei eziste.

Iha Santa Kruz mak juventude loriku as’wa’in fó aan ba mate, barak mate no lakon, no husi ne’e lori signifikadu boot ba mundu, tanba ho asaun sira iha Santa Kruz maka loke komunidade internasionál nia matan no fó efeitu ida boot tebes ba luta libertasaun nasionál.

“Ita tenke fó valór ba sira ne’ebé halo buat ruma, ita tenke fó valór respeita ba sira ne’ebé fó aan ba mate, fó istima ba ema sira ne’ebé hakarak nega sira nia aan ba rai idaa ne’e, ba kauza ukun aan ne’ebé povu ne’e merese. Ohin loron demokrasia, ema hotu hanesan, maibé demokrasia mós tenke iha medida, tanba ne’e tenke konta investimentu ne’ebé sira halo ona ba rai ida-ne’e,” David Dias Ximenes Mandati hateten.

Deputadu hosi opozisaun  ne’e hatutan, povu hotu tenke loke matan, hadomi malu, opsaun polítika, sala ne’e normal, tenke konsiente nafatin katak Timor ne’e hotu-hotu nian, se maka halo sala responsabiliza, ida ne’e maka ema hotu tenke konsiente katak rai ne’e ukun aan, la’ós ema fo de’it.

Nia hatutan ezemplu ne’ebé juventude rezisténsia presta ona liuhosi asaun 12 Novembru 1991 ne’e tenke sai hanesan paradigma da vida atu nune’e joven sira iha era mileniál tenke banati tuir nafatin.

“12 de Novembru ne’e, kualkér povu ida, ami nu’udar inan-aman, ami tenke dehan ba sira katak, ezemplu ba abnegasaun ne’ebé juventude momentu ne’ebá halo ne’e tenke sai hanesan paradigma ba vida ida, para ita-nia joven sira banati tuir. Timoroan tenke iha solidariedade ba malu, iha fraternidade, tenke iha onestidade, tenke hakru’uk ba lei sira, saida maka regulamentu sira halo, no tenke iha mós espíritu dedikasaun atu ko´alia kona-bá moral,” Nia subliña.

Reprezentante povu ne’e dehan, ema hotu tenke hanoin katak, kualkér Timoroan ida ne’e  nia maun-alin, nia feton, tanba uluk, se iha funu laran Timoroan sira laiha unidade karik to’o agora seidauk ukun aan.

Nia subliña liután katak, povu Timor hotu, tenke hadomi malu, banati nafatin ezemplu iha tempu rejisténsia nian, nafatin transparánsia ba malu, nafatin kuda valór ida-ne’e iha moris tomak.

Reportajen ekipa Rafa.tl