Noticias

Governu Timor-Leste Ofisialmente Asina Akordu Kooperasaun ho Woodside Kona-bá Estudu no Atividade Ba Dezenvolve Konseitu LNG

todayNovember 25, 2025 67 22

Background
share close

DILI, RAFA.tl– Governu Timor-Leste liuhosi Ministériu Petróleu no Rekursu Minerais (MPRM) ofisialmente asina akordu kooperasaun ho empreza Woodside Energy Ltd hodi hala’o estudu no atividade ho objetivu atu dezenvolve konseitu LNG (Gas Naturál Likifeitu) ne’ebé ho baze iha Timor-Leste.

Notísia Relevante: Governu Sei Asina Akordu Kooperasaun ho Woodside Kona-bá Projetu TLNG1 no Gazodutu Inklui Dezenvolvimentu Kampu Greater Sunrise

MPRM asina akordu koorpesaun ho Woodside Energy Ltd hodi hala’o estudu no atividade ho objetivu atu dezenvolve konseitu LNG (Gas Naturál Likifeitu) ne’ebé ho baze iha Timor-Leste. Imajen/Rafa.tl

Akordu ne’e marka pasu signifikativu iha esforsu Timor-Leste nian ho Woodside atu loke valór husi kampu gás Greater Sunrise nian no reflete espíritu renovadu husi kolaborasaun no kompromisu Boa-fé entre parte sira.

Iha komunikadu ofisiál ne’ebé Rafa.tl asesu husi Gabinete Mídia MPRM, Tersa (25/11/2025) haktuir, tuir termu sira akordu nian, MPRM no Woodside sei hala’o atividade maturasaun komersiál no téknika ba projetu LNG (Gás Naturál Likifeitu) foun ne’ebé bazeia iha Timor-Leste, ho kapasidade aproximada tonelada millaun 5 kada tinan, inklui instalasaun gás ba konsumu doméstiku no fábrika estrasaun héliu.

Atividade hirak ne’e sei hala’o iha paralelu ho negosiasaun ne’ebé la’o hela kona-bá enkuadramentu fiskál, regulatóriu no legál hodi fó apóiu ba dezenvolvimentu esplorasaun no produsaun kampu Greater Sunrise entre Empreza Konjunta Sunrise, Governu Timor-Leste no Governu Austrália.

Akordu ne’e inklui planu nível aas ida ne’ebé trasa atividade xave sira ne’ebé presiza atu sai maduru no progresu, oportunidade ida ne’e, iha ne’ebé LNG dahuluk bele produz iha inísiu 2032-2035, sujeitu ba selesaun konseitu no desizaun sira investimentu nian.

Ministru Petróleu no Rekursu Minerais (MPRM), Francisco da Costa Monteiro hatete, akordu ne’e fó mensajen ida ne’ebé klaru katak, Governu Timor-Leste no Woodside unidu iha sira-nia ambisaun atu lori Greater Sunrise ba produsaun iha maneira ne’ebé fó benefísiu ba parte interesada sira hotu.

“Projetu TLNG aprezenta benefísiu ekonómiku, sosiál, no estratéjiku ne’ebé di’ak liubá povu Timor-Leste, no ami kompromete atu servisu ho konstrutivu ho Woodside, Greater Sunrise Joint venture no parte sira seluk atu lori projetu ne’e ba oin no atu halo ami nia vizaun ba Greater Sunrise sai realidade,” Ministru Francisco da Costa Monteiro afirma iha konferénsia imprensa iha JL Word Hotel.

CEO Woodside Energy Ltd, Meg O’Neill hateten, simu ho laran haksolok akordu ne’e, tanba reflete pasu tuir mai iha relasaun no kompromisu hamutuk  ba dezenvolvimentu kampu sira Greater Sunrise nian.

PM Xanana kaer liman ho CEO Woodside Energy Ltd, Meg O’Neill iha ámbitu asina akordu kooperasaun entre Governu Timor-Leste ho empreza Woodside. Imajen/Rafa.tl

“Servisu ida ne’e maka estensaun ida hosi estudu konseitu tinan kotuk nian no sei aborda konsiderasaun sira seluk ne’ebé maka presiza atu hetan selesaun konseitu nian, hanesan konkorda ho estrutura komersiál downstream ne’ebé apropriadu liu atu atrai finansiamentu no komprende dalan preferidu hosi pipeline esportasaun gás nian,” Meg O’Neill hateten.

Governu Timor-Leste liu husi Sorumutu Estraordináriu Konsellu Ministru, Sábadu (22/11/2025), delibera hodi fó podér tomak ba Ministru Petróleu no Rekursus Minerais, Francisco da Costa Monteiro,  hodi Governu nia naran, asina akordu Kooperasaun ho Woodside Energy, Ltd. Kona-bá projetu TLNG1 (Timor-Leste Liquefied Natural Gas – Gás Naturál Likifeitu Timor-Leste) no Gazodutu  no Dezenvolvimentu Kampu Greater Sunrise.

Akordu ida ne’e aliña ho Governu nia esforsu estratéjiku sira atu valoriza rekursu naturais nasionál  nian, tuir Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu 2011-2030 nian, no hatudu pasu importante ida ba avaliasaun téknika, komersiál, no regulatória konjunta kona-bá futuru unidade LNG ida iha teritóriu Timor-Leste. Negosiasaun sira ne’ebé hala’o hosi Ministériu Petróleu no Rekursus Minerais ho Woodside Energy, ne’ebé na’in ba parte husi kampu Greater Sunrise nian, kria ona kondisaun nesesária hodi formaliza kooperasaun ida ne’e, ne’ebé fó dalan hodi halo estudu kle’an ne’ebé esensiál ba dezenvolvimentu projetu ne’e.

Reportajen ekipa Rafa.tl

Written by: RafaFM

Rate it

Sé maka ita

Harii husi Nilton no Akita durante tempu susar sira hafoin referendu, Rádiu Rafa mosu nu’udar símbolu esperansa no rekonstrusaun iha Timor-Leste. Ida-ne’e maka estasaun rádiu dahuluk ne’ebé mosu hafoin independénsia, halibur foin-sa’e sira, habelar ksolok, no fó lian ba jerasaun foun, maski bainhira barak sei hela iha uma ne’ebé halo ho ahu-ruin hafoin destruisaun ne’ebé kauza hosi violénsia ne’ebé mosu hafoin referendu 1999, iha ne’ebé timoroan sira vota atu haketak hosi Indonézia no harii nasaun ida ne’ebé independente no livre.

Kontaktu sira
error: Content is protected !!