Noticias

Primeira-Ministra Takaichi Sanae Parabeniza Timor-Leste iha Simeira ASEAN-Japaun Ba Dala-28

todayOctober 28, 2025 32 1

Background
share close

DILI, RAFA.tl – Primeira-Ministra (PM) Japaun, Takaichi Sanae hato’o parabéns ba Timor-Leste (TL) ne’ebé ofisialmente sai ona Estadu membru Asosiasaun Nasaun sira Sudeste Aziátiku nian (ASEAN, sigla inglés) ba dala-11.

Notísia Relevante: Adezaun Ofisiál Ba ASEAN, PM Xanana Agradese Apoiu Tékniku no Polítiku hosi IMF

Iha komunikadu ofisiál ne’ebé Rafa.tl asesu husi Gabinete Mídia Primeiru-Ministru, Tersa (28/10/2025), Primeira-Ministra Japaun Takaichi Sanae hato’o parabéns ne’e iha Simeira ASEAN-Japaun ba dala-28 ne’ebé hala’o iha Sentru Konvensaun Kuala Lumpur (KLCC), Domingu (26/10/2025).

“Ha’u hakarak hato’o parabéns ba Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão, ba Timor-Leste nia adezaun ofisiál ba ASEAN,” Takaichi Sanae hateten.

Takaichi Sanae  konsidera onra ida ba nia bele hasoru malu ho líder sira ASEAN nian iha vizita estranjeiru dahuluk nu’udár Primeira-Ministra Japaun nian no ASEAN harí ona relasaun ida hanesan “Parseiru Fiar” ho ligasaun “fuan ba fuan” liu hosi kooperasaun kleur iha área oi-oin.

Iha fatin hanesan, Primeiru-Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmão lori Timor-Leste nia naran, hato’o apresiasaun kle’an ba apoiu metin no lideransa ne’ebé hatudu hosi ASEAN no Japaun hodi simu Timor-Leste iha família ida ne’e no hodi orienta prosesu tomak adezaun nian.

“Ha’u mós hakarak fó parabéns ba Takaichi Sanae ba nia nomeasaun foin lalais ne’e nu’udár Primeira-Ministra Japaun nian no simu nia iha enkontru ASEAN ida ne’e,” PM Xanana hateten.

Simeira ASEAN-Japaun ikus liu marka aprofundamentu signifikativu ida ba parseria estratéjiku no integrasaun ekonómika ne’ebé luan liu.

Parseria Estratéjiku Komprensivu no Deklarasaun Vizaun Konjunta fornese fundasaun ida ne’ebé metin, hodi entrega inisiativa konjunta sira ne’ebé avansa benefísiu reál sira ba povu sira no rejiaun.

Japaun nia involvimentu iha siberseguransa, krimi transnasionál no dijitalizasaun inportante ba dame no estabilidade iha rejiaun ne’e.

Japaun nia reafirmasaun ba sentralidade ASEAN no apoiu ba Indo-Pasífiku ida ne’ebé nakloke no inkluzivu mós hametin konfiansa hodi forma koletivamente órden rejionál ida ne’ebé estável no bazeia ba regra sira.

Iha esfera sósiu-kulturál, Timor-Leste valoriza ligasaun metin entre ema, ba ema ne’ebé define relasaun ASEAN-Japaun.

Edukasaun, interkámbiu foin-sa’e sira, empoderamentu jéneru no kooperasaun kulturál mak investimentu direitu sira iha populasaun joven no dinámiku.

Inportante, Deklarasaun Konjunta kona-ba Parseria Benefísiu Mutuál kona-ba Ambiente no Mudansa Klimátika reprezenta pasu inportante ida ba rejiaun ida ne’ebé verde liu, no reziliente liu.

Haré ba oin, PM Xanana destaka prioridade ida ba faze tuir-mai hosi parseria sira ne’ebé hametin kapitál umanu no integrasaun rejionál liu hosi edukasaun, inkluzaun sosiál no dezenvolvimentu abilidade sira, nune’e membru ASEAN ida-idak fahe tomak iha lukru sira hosi Parseria Estratéjika Abranjente.

Ba Timor-Leste, Simeira ida ne’e la’ós de’it marku ida, ida ne’e hanesan plataforma estratéjiku ida atu reafirma parseria fahe no atu tradús ba solusaun prátika sira ne’ebé hadi’a moris, proteje meiu-ambiente no promove progresu sustentável, inkluzivu ba ema hotu.

Partisipa iha Simeira ASEAN-Japaun ba dala-28 ne’e, hanesan Prezidente ASEAN, líder sira ASEAN nian, Sekretáriu Jerál ASEAN nian no konvidadu inportante sira.

Reportajen ekipa Rafa.tl

Written by: RafaFM

Rate it

Sé maka ita

Harii husi Nilton no Akita durante tempu susar sira hafoin referendu, Rádiu Rafa mosu nu’udar símbolu esperansa no rekonstrusaun iha Timor-Leste. Ida-ne’e maka estasaun rádiu dahuluk ne’ebé mosu hafoin independénsia, halibur foin-sa’e sira, habelar ksolok, no fó lian ba jerasaun foun, maski bainhira barak sei hela iha uma ne’ebé halo ho ahu-ruin hafoin destruisaun ne’ebé kauza hosi violénsia ne’ebé mosu hafoin referendu 1999, iha ne’ebé timoroan sira vota atu haketak hosi Indonézia no harii nasaun ida ne’ebé independente no livre.

Kontaktu sira
error: Content is protected !!