Noticias

Malázia Kompromete Apóiu Misaun Aselerasaun Esportasaun Timor-Leste Nian Ba Merkadu ASEAN

todayNovember 18, 2025 44 2

Background
share close

DILI, RAFA.tl– Embaixada Malázia iha Díli, iha kolaborasaun ho Malaysia External Trade Development Corporation (MATRADE) realiza semináriu nasionál ho tema “Doing Business with Malaysia” hodi tulun aselerasaun misaun esportasaun Timor-Leste nian ba futuru, liu-liu iha merkadu ASEAN.

Notísia Relevante: Timor-Leste Sei Kompete no Kontribui Ba Kualidade Produtu iha Merkadu ASEAN

Semináriu ne’ebé halo iha Otel Palm Spring Dili, Tersa (18/11/2025), diskute kona-bá oinsá Timor-Leste bele fa’an produtu iha merkadu internasionál, liu-liu iha ASEAN.

Vise-Primeiru-Ministru no Ministru Koordenadór ba Asuntu Ekonómiku, no Ministru Turizmu no Ambiente, Francisco Kalbuadi Lay, ba Jornalista sira, hato’o apresiasaun ba Embaixadór Malázia, Armajit Sarjit Singh, inklui mós kompañia sira ne’ebé maka partisipa iha semináriu ida ne’e hodi foku liubá iha área investimentu nian.

Objetivu prinsipál husi semináriu ida-ne’e, oinsá atu buka dalan ba setór privadu sira, hodi bele esporta ka fa’an produtu sira ne’ebé Timor-Leste iha ba merkadu rejionál no internasionál hodi kompete ho nasaun sira seluk, liu-liu iha kontestu kualidade produtu.

“Malázia buka dalan, halo nusa bele hahú ona kooperasaun, liu-liu setór privadu sira hafoin ita nia adezaun hanesan membru plenu ba ASEAN. Agradese ba Embaixadór sira nia esforsu, tanba bele hahú ona ho sira nia ideia atu dada investór sira mai iha Timor-Leste, atu investe iha Setór Turizmu, Agrikultura, Enerjia Renovável no mos iha sira seluk tan,” Vise-Primeiru-Ministru Francisco Kalbuadi Lay hateten.

Iha fatin hanesan, Embaixadór Malázia iha Timor-Leste, Armajit Sarjit Singh, esplika semináriu ida ne’e hanesan eventu daruak nian iha tinan ida-ne’e, bainhira sira realiza uluk expo Malázia iha fulan-Maiu liubá.

Nia afirma, semináriu ne’e mós oinsá fó atensaun ba setór privadu sira iha Timor-Leste hodi bele hamosu kresimentu setór ekonómiku entre Malázia ho Timor-Leste.

“Objetivu importante liu maka, atu hatutan tan Timor-Leste nia adezaun ba ASEAN ne’ebé maka selebra tiha ona iha loron 26 fulan Outubro Tinan 2026 iha Kuala Lumpur. Hasa’e esportasaun no dudu kresimentu ekonómiku Timor-Leste nian ba future,” Embaixadór Armajit Sarjit Singh hateten.

Iha fatin hanesan, Diretór MATRADE, Jay Shankar hato’o agradese ba governu Timor-Leste tanba bele fo ona oportunidade oinsá atu bele halo kolaborasaun ne’ebé di’ak no mos halo promosaun ba setór privadu sira Timor-Leste nian ba internasionál.

Nia hein katak ho semináriu ne’e bele tulun empreza ka setór privadu nasionál sira hetan oportunidade barak liután atu halo mos esportasaun ba liur, liu-liu iha merkadu sira ASEAN nian.

“Programa ida ne’e, oinsá maka atu garante no lori aspirasaun sira ne’ebé bele fo rezultadu ne’ebé maka di’ak no atu diskute mos kona-bá projetu sira ne’ebé setór privadu Timor-Leste iha,” Jay Shankar tenik.

Diretór Ezekutivu TradeInvest Timor-Leste, Arcanjo Leite hateten, sira nia parseiru tékniku iha Timor-Leste maka ajénsia promosaun investimentu no esportasaun ho MATRADE ne’ebé antes ne’e iha ona akordu iha tinan 2020, hodi halo negosiasaun ida, iha akordo tékniku Ida oinsá ema bele hatene katak Timor ne’e merkadu ki’ik, susar ema atu investe, ho nune’e, sira-nia parte ne’e oinsá maka atu ko’alia maka’as liu kona-bá promosaun esportasaun nian.

Nia afirma, Timor ne’e ki’ik-oan, merkadu mós ki’ik, entaun ema hanoin ema hala’o investimentu millaun $ 100  ne’e ema hanoin ema lakon, entaun tenke promove esportasaun, ema investe osan, mais nia produtu ne’e la tau iha merkadu ki’ik, maibé tenke esporta ba liur.

“Dadaun ne’e Timor-Leste sai ona membru permanente ASEAN , entaun Timor-Leste nia merkadu ne’e ASEAN, Timor-Leste nia konsumidór iha merkadu ASEAN no sai mos produtór ba setór produtivu sira ne’ebé produz hodi tau iha merkadu ASEAN.” Hatete Arcanjo Leite.

Semináriu nasionál ne’ebé sei la’o durante loron rua ne’e, hetan partisipasaun másimu husi entidade relevante sira, setór privadu nasionál no internasionál ne’ebé investe iha Timor-Leste.

Reportajen ekipa Rafa.tl

Written by: RafaFM

Rate it

Sé maka ita

Harii husi Nilton no Akita durante tempu susar sira hafoin referendu, Rádiu Rafa mosu nu’udar símbolu esperansa no rekonstrusaun iha Timor-Leste. Ida-ne’e maka estasaun rádiu dahuluk ne’ebé mosu hafoin independénsia, halibur foin-sa’e sira, habelar ksolok, no fó lian ba jerasaun foun, maski bainhira barak sei hela iha uma ne’ebé halo ho ahu-ruin hafoin destruisaun ne’ebé kauza hosi violénsia ne’ebé mosu hafoin referendu 1999, iha ne’ebé timoroan sira vota atu haketak hosi Indonézia no harii nasaun ida ne’ebé independente no livre.

Kontaktu sira
error: Content is protected !!