Noticias

Governu Hahú Halo Pagamentu Ba Veteranu Rejista 2009, Balun Dezmaia Tanba Sena-Malu

todayDecember 15, 2025 30 1

Background
share close

DILI, RAFA.tl– Governu liu husi Ministériu Asuntu Kombatente Libertasaun Nasionál (MACLN, sigla portugés), hahú halo pagamentu ba veteranu 15,697 ne’ebé rejista iha 2009. Balun dezmaia iha tanba sena-malu no dudu-malu bainhira foti visa ba pagamentu.

Veterana balu monu tanba sena-malu bainhira atu simu dokumentu simu subsídiu. Imajen/Rafa.tl

“Governu komesa halo pagamentu ba veteranu sira tuir lista hamutuk 15,697, ne’ebé iha loron dahuluk sei atende uluk ema 700,” Ministru Asuntu Kombatente no Libertasaun Nasionál, Gil da Costa Monteiro “Oan Soru” ba jornalista sira iha sede MACLN, Comoro, Segunda (15/12/2025).

Hafoin mosu insidente iha loron dahuluk, Ministru “Oan Soru” promete sei hadi’a fila-fali mekanizmu hodi halo atendimentu ba kombatente sira tanba iha loron dahuluk ne’e kuaze veteranu barak hadau-malu fatin hodi forma to’o balun dezmaia inklui membru Polísia ida tanba la aguenta no hadau malu forma atu hetan dokumentu ba pagamentu nian

Governante ne’e hatutan, pagamentu ne’e la’ós ba mártires de’it maibé ba ema hotu-hotu ne’ebé mak iha direitu tuir lei fó, sé ema ne’e prienxe iha rekejitu hanesan 8 a 14, 3 a 7, ba prestasaun pekenuáriu únika no sira ne’ebé prienxe kritériu ba pensaun sobrevivénsia. Husi pensaun sira ne’e hotu mak agora dau-daun iha ne’e.

Fó hanoin fali ba sira atu muda mekanizmu oituan, tanba konsellu kombatente libertasaun nasionál (CCLN) mós sei realiza  kongresu nasionál iha loron 17 fulan-Dezembru agora, ne’ebé sei muda mekanizmu no pagamentu ba benefisiáriu sira komesa ohin no sei to’o fulan-Marsu 2026.

“Pagamentu ne’e la’ós ohin de’it, tanba veteranu sira dalaruma hanoin katak ohin de’it  ne’e mak dudu-malu, mais pagamentu ne’e hahú ohin no ba nafatin MACLN sei halo pagamentu to’o hotu ba ema benefisiáriu hamutuk 15,697 pelumenus ida-ne’e mak sei akontese, atu Janeiru, Fevereiru, Marsu Abril no dokumentu loos no aprovadu ami sei halo pagamentu to’o hotu. Ami halo esforsu másimu  tanba ohin ha’u konsulta tiha ona ho diretór baze dadus preparadu atu atende ema 700 iha loron ida nian laran, signifika 700 ne’e vezes loron hira mak bele hetan 15,697, ida-ne’e MACLN sei atende to’o hotu, nune’e husu veteranu nia kontribuisaun ba prosesu ida-ne’e atu mantein disiplina no MACLN esforsu hodi atende to’o hotu,”  Oan Soru esplika.

Nia rekoñese mekanizmu ne’ebé sira halo hodi hamosu engrafamentu mós ba movimentu transporte sira, tanba ne’e nia husu ba benefisiáriu liu-liu veteranu sira nafatin kontribui  ba prosesu pagamentu ne’e ho di’ak nafatin ho pasiénsia ho dixiplina, nune’e bele hetan solusaun hodi rezolve  sira nia pagamentu.

Veteranu sira rejista 2009 simu sira-nia direitu. Imajen/Rafa.tl

Veteranu Duarte do Carmo Santos ho kódigu Mantega, ba Rafa.tl hatete, ohin kombatente no veteranu hotu husi Munisípiu 13 inklui RAEOA mai forma  atu foti dokumentu  iha Diresaun Asuntu Kombatentes Libertasaun Nasionál, maibé balun to’o dezmaia inklui membru Polísia ida.

“Ami mai hodi kalan, to’o iha ne’e tuku 20:00 OTL, ema nakonu hela, ami hein iha odamatan oin, hein dadersan 07:00 ami tama, entaun hadau malu, to’o dudu malu tama, ami katuas ho ferik sira ne’e susar atu tama, ami sei iha ne’e, hamlaha tan atu hanusa, ami husu ba boot sira fahe buat sira ne’e ita hein atu mate tan.” Hatete Duarte do Carmo Santos “Mantega”.

Veteranu ne’e triste, ho regra ne’ebé obriga sira, tan sira idade no  forsa mos laiha hodi mai forma no dudu malu. Sira mos lamenta tan sira susar hetan fatin hodi forma.

Nia subliña, uluk ami terus ba naroman, agora atu simu osan oituan de’it mos terus boot hanesan fali uluk ami iha ailaran, halo ami halai ba mai, ne’e mak ami husu ba ulun boot sira, haré ami katuas ferik sira ne’e tama uluk, hafoin mak mak sira forte.

Iha observasaun Rafa.tl nian iha terenu nota katak benefisiáriu balun idade liu ona, no balun moras struk hetan akompañamentu husi família maibé susar ba sira atu hadau malu hodi forma hetan dokumentu ba pagamentu iha banku.

Ho situasaun ne’e benefisiáiru na’in-10 liu hetan dezmaia, tanba hamlaha no oin nakukun. Inklui membru Polísia ida ne’ebé fó seguransa ba kombatente veteranus sira iha edifísiu MACLN.

Lista veteranu sira husi Munisípiu ne’ebé MACLN sei halo pagamentu tuir oráriu mak hanesan tuir mai:

Aileu hamutuk veteranu 612 (15/12/2025), Ainaro hamutuk veteranu 1.000 (16/12/2025), Baucau hamutuk veteranu 851  (19/12/2025), Bobonaro hamutuk veteranu 1.145 (19/12/2025), Cova-Lima hamutuk veteranu 1. 121 (23/12/2025), Díli hamutuk veteranu 3.906 (29/12/2025), Ermera hamutuk veteranu 935 (09/01/2026), Lautém hamutuk veteranu 2.940 (12/01/2026), Liquiça hamutuk veteranu 1.281 (19/01/2026), Manatuto hamutuk veteranu 682 (21/01/2026), Manufahi hamutuk veteranu 486 (22/01/2026), Oecusse hamutuk veteranu 50 (23/01/2026), Viqueque hamutuk veteranu 634 (26/01/2026) no fora husi Timor hamutuk veteranu na’in-54.

Reportajen ekipa Rafa.tl

Written by: RafaFM

Rate it

Sé maka ita

Harii husi Nilton no Akita durante tempu susar sira hafoin referendu, Rádiu Rafa mosu nu’udar símbolu esperansa no rekonstrusaun iha Timor-Leste. Ida-ne’e maka estasaun rádiu dahuluk ne’ebé mosu hafoin independénsia, halibur foin-sa’e sira, habelar ksolok, no fó lian ba jerasaun foun, maski bainhira barak sei hela iha uma ne’ebé halo ho ahu-ruin hafoin destruisaun ne’ebé kauza hosi violénsia ne’ebé mosu hafoin referendu 1999, iha ne’ebé timoroan sira vota atu haketak hosi Indonézia no harii nasaun ida ne’ebé independente no livre.

Kontaktu sira
error: Content is protected !!