Ouvir RAFA Ritmo, Voz e Coração de Timor
DILI, RAFA.tl – Komandante Jerál Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Komisáriu Jerál Henrique da Costa, Sesta (24/10/2025), atribui sertifikadu ba formadu na’in-34 ne’ebé termina formasaun iha área sibernétiku.
Komandante Jerál Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Komisáriu Jerál Henrique da Costa, hateten formadu na’in-34 ne’ebé tuir formasaun kona-bá seguransa sibernétiku ne’ebé mai husi nasaun sia (9), inklui Timor-Leste.
Nia hateten formasaun ne’e bele garante hasae sira-nia kapasidade, oinsá bele prevene krime organizadu sira ne’ebé sai ameasa ba mundu ohin loron, inklui Timor-Leste.
“Ita-nia koñesimentu importante tebes, ita hatene katak ameasa agora ne’e, kona-bá krime sibernétika tanba ne’e presiza hasae ita-nia kapasidade, atu nune’e, bele responde ba iha ameasa sira ne’e,” Komisáriu Jerál Polísia Henrique da Costa informa ba Rafa.tl iha Otel Plam Spring, Fatuhada, Dili.
Liuhosi parseiru Programa Dezenvolvimentu Polísia Timor-Leste (TLPDP, sigla inglés) ho Polisia Nasional Timor-Leste apoiu mós husi governu Austrália nian, maka realiza kursu ka formasaun ba partisipante husi nasaun sia (9) inklu Timor-Leste kona-bá krime sibernétika.
Formadór husi Internasionál Nacho hateten programa Cybercrime Pacific, mak inisiativa husi Xefe Polísia sira husi Illa Pasífiku (Pacific Islands Chiefs of Police), normalmente programa ida-ne’e hala’o iha rai sira iha rejiaun Pasífiku.
“Oportunidade di’ak tebes atu lori programa ida-ne’e mai iha Timor-Leste, hamutuk ho ofisiál polísia sira husi nasaun sira seluk iha Pasífiku,” Nacho hateten.
Nia hatutan, krime sibernétika mak problema globál ida, no importante tebes atu aprende servisu hamutuk. Tanba ne’e, polísia sira halibur iha ne’e atu hotu-hotu aprende hamutuk, ajuda malu, estabelese relasaun ida ne’ebé di’ak.
Tempu ba formasaun ne’e tempu badak tebes, maibé ida-ne’e hanesan oportunidade dala ikus deit ba Timor-Leste atu hola parte iha treinu.
“Karik la ho ami, maibé liuhosi Australian Federal Police (AFP) no programa ida ne’e sei iha oportunidade seluk iha future,” Nacho tenik.
Objetivu husi programa ida ne’e mak atu hanorin parte-hotu kona-bá liafuan tékniku sira krime sibernétika no prinsipiu baze kona-bá krime sibernétika no iha tempu tuir mai, esperansa mak partisipante sira bele kontinua hadia no aumenta abilidade sira-ne’ebé sira hetan, no bele aplika koñesimentu ida-ne’e iha sira-nia servisu no bele enfrenta dezafiu krime sibernétika iha nivel pratiku.
Formandu Timoroan sira ne’ebé tuir formasaun ne’e mai husi instituisaun estadu tolu hanesan Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Polísia Sientífiku Investigasaun Kriminál (PCIC) ho Prokuradoria Jerál Repúblika (PGR).
Reportajen ekipa Rafa.tl
Written by: RafaFM
Harii husi Nilton no Akita durante tempu susar sira hafoin referendu, Rádiu Rafa mosu nu’udar símbolu esperansa no rekonstrusaun iha Timor-Leste. Ida-ne’e maka estasaun rádiu dahuluk ne’ebé mosu hafoin independénsia, halibur foin-sa’e sira, habelar ksolok, no fó lian ba jerasaun foun, maski bainhira barak sei hela iha uma ne’ebé halo ho ahu-ruin hafoin destruisaun ne’ebé kauza hosi violénsia ne’ebé mosu hafoin referendu 1999, iha ne’ebé timoroan sira vota atu haketak hosi Indonézia no harii nasaun ida ne’ebé independente no livre.
Copyright Rafa.tl - Desenvolvido por Justweb.pt