Destaques

Presiza Fulan-Ualu, CFP Konklui Investigasaun Ba Kazu Asédiu Seksuál iha UNTL

todayNovember 10, 2025 50 8

Background
share close

DILI, RAFA.tl– Komisaun Funsaun Públika (CFP, siglá portugés), liu husi Diresaun Nasionál Étika, Disiplina, no Prosedimentu Administrativu, hahú halo investigasaun ba dosente Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL) na’in-rua ne’ebé suspeita ba kazu asédiu seksuál hasoru estudante sira.

Notísia Relevante: CFP Simu Ona Relatóriu husi MESSC Kona-ba Kazu Asédiu Seksuál Ne’ebé Deskonfia Komete husi Dosente MFB

Diretór Étika, Disiplina no Prosedimentu Administrativu CFP, Lourenco Barros Magno. Imajen/Rafa.tl

Diretór Étika, Disiplina no Prosedimentu Administrativu CFP, Lourenco Barros Magno, ba Rafa.tl iha nia knar fatin, Edifisiu CFP, Dili, Segunda (10/11/2025), hateten CFP garante durante fulan-ualu sei konklui relatóriu investigasaun ba kazu asédiu seksuál ne’ebé komete husi dosente na’in-rua iha UNTL.

“Tuir estatutu Funsaun Públika artigu 76, preskrisaun ba kazu ne’e tinan-rua, maibé ami nia kazu ne’e nunka to’o tinan-rua, dalaruma to’o fulan-ualu, ami bele konklui ona, tanba ami presiza halo xamada tenke dirije ba suspeitu mai halo deklarasaun, depois ami halo estudu husi ne’e bolu fali vítima sira mai presta deklarsaun hodi análize ba deklarasaun hotu-hotu depois foti konkluzaun, kuandu sala ami rekomenda ba Komisaun atu aplika pena,” Lourenço Barros Magno infroma.

Diretór ne’e esplika Komisáriu ba asuntu  Desiplina hatun depaixu mai iha Diresaun Nasionál Étika, Desiplina no Prosedimentu Administrativu no  bolu ona Dosente UNTL  ho  insial  MS hodi presta deklarasaun ne’ebé nia prosesu investigasaun sei la’o hela.

Bá Dosente UNTL ho  inisial MBF, parte Diresaun Nasionál Étika, Desiplina no Prosedimentu Administrativu,  simu ona despaixu, atu bolu dosente ne’e presta deklarsaun hodi halo  investigasaun.

“Kazu rua ne’e husi UNTL hotu, agora iha hela prosesu nia laran seidauk konklui, kuandu prosesu ne’e liu investigasaun bele determina ema ne’e sala ka lae, Komisaun Funsaun Públika la bele bazea de’it ba keixa ida depois foti ona desizaun, tenke liu husi prosesu invetigasaun bele determina katak funsionáriu sala ka lae, bainhira sala Diresaun Étika Disiplina no Prosedimentu Administrativu sei rekomenda ba Komisáriu CFP hodi aplika pena tuir estatutu funsaun públika nian,” nia hateten.

Antes ne’e, Komisáriu CFP ba asuntu Dixiplinár, Agapito da Conceição ba Rafa.tl iha Edifisiu CFP, Dili, Sesta (17/10/2025), hateten Funsaun Públika simu ona relatóriu husi MESSC iha Kinta, 16 fulan-Outubru 2025, kona-bá kazu asédiu seksuál ne’ebé akontese iha UNTL.

Nia afirma, normalmente kona-bá kazu asédiu seksuál sei la’o tuir prosedimentu legál ne’ebé iha, sei liuhosi investigasaun, maka nia rezultadu foin fó sai.

“Ita sei haruka komisaun ne’ebé responsável ba kazu ne’e sei tun ba terrenu hodi halo investigasaun hafoin foti desizaun. CFP sei investiga vítima, hafoin ba alegadu no ikus maka magnífiku reitor, atu nune’e, bele halo balansu ba informasaun,” Komisáriu Agapito da Conceição hateten.

Nia hatutan, aktu ne’ebé maka alegadu dosente MFB prátika ne’e kontra estatutu Funsaun Públika no kódigu penal artigu 171, maibé Funsaun Públika labele foti uluk desizaun tanba seidauk halo investigasaun ba fonte ruma, tanba ne’e remata prosesu investigasaun maka sira bele deklara resultadu sansaun tuir grau ne’ebé alegadu ne’e komete.

Ministru Ensinu Superior, Siénsia no Kultura (MESSC, sigla portugés), José Honório da Costa Pereira Jerónimo, hateten CFP  hahú halo ona investigasaun ba dosente ho insiál MFB ne’ebé deskofia prátika asédiu seksual hasoru estudante ativu no la ativu balun husi Departamentu Polítika Públika, Fakuldade Siénsia Sosiál iha Universidade Nasional Timor Lorosa’e (UNTL).

“Se investigasaun CFP nian mak hatudu katak evidénsia ne’e forte, sei iha suspensaun ba dosente MFB,” Ministru José Honorio da Costa Pereira Jerónimo, ba jornalista sira iha Palásiu Governu, Kuarta (15/10/2025)

Governante ne’e bolu ona estrutura estudante UNTL, Reitor, Vise-Reitor, pro-reitor, dekanu sira hodi inkontru urjentemente ba kazu asédiu seksuál iha fakuldade siénsia sosiais UNTL.

Reportajen ekipa Rafa.tl

Written by: RafaFM

Rate it

Sé maka ita

Harii husi Nilton no Akita durante tempu susar sira hafoin referendu, Rádiu Rafa mosu nu’udar símbolu esperansa no rekonstrusaun iha Timor-Leste. Ida-ne’e maka estasaun rádiu dahuluk ne’ebé mosu hafoin independénsia, halibur foin-sa’e sira, habelar ksolok, no fó lian ba jerasaun foun, maski bainhira barak sei hela iha uma ne’ebé halo ho ahu-ruin hafoin destruisaun ne’ebé kauza hosi violénsia ne’ebé mosu hafoin referendu 1999, iha ne’ebé timoroan sira vota atu haketak hosi Indonézia no harii nasaun ida ne’ebé independente no livre.

Kontaktu sira
error: Content is protected !!