Ouvir RAFA Ritmo, Voz e Coração de Timor
Koordenadór Gabinete Avaliasaun Lisensiamentu no Akreditasaun (GALA), António Tomas Maia. Imajen/Rafa.tl
DILI, RAFA.tl – International School ne’ebé laiha lisensa operasionál husi Govenru Timor-Leste liuhosi Ministériu Edukasaun (ME) konsidera ilegál no la iha akreditasaun ba diploma eskola, mezmu sira nia prosesu aprendizajen la’o ona.
Koordenadór Gabinete Avaliasaun Lisensiamentu no Akreditasaun (GALA), António Tomas Maia ba Rafa.tl iha edifísiu Ministériu Edukasaun, Vila Verde, Dili, Kuarta (22/10/2025), hateten International School ka eskola estranjeiru hanesan eskola ne’ebé maka la utiliza kurríkulu nasionál, maibé sira utiliza kurríkulu estranjeiru, ho nune’e, nia prosesu akreditasaun ne’e la hanesan ho eskola sira ne’ebé utiliza kurríkulu nasionál.
Nia hatutan, eskola estranjeiru ne’ebé maka atu hetan rekoñesimentu husi Ministériu Edukasaun tenke hetan uluk lisensiamentu operasionál husi Ministériu Edukasaun no bainhira sira hetan ona atribuisaun durante tinan-rua, eskola tenke aprezenta nia prosesu akreditasaun husi instituisaun ne’ebé harí eskola ne’e no mós husi orijen nasaun ne’ebé maka fo lisensa.
Nia afirma Ministériu Edukasaun la halo akreditasaun ba International School sira, maibé sira nia parte rekoñese de’it tuir diploma ministerial númeru 9/2019, ne’ebé prosedimentu simplifikadu ba akreditasaun eskola estranjeiru sira katak, depois eskola ne’e hetan ona akreditasaun husi nia entidades sira husi nasaun ne’ebé maka autorija sira nia kurríkulu, eskola tenke aprezenta mai Ministériu nia rezultadu akreditasaun no tenke aprezenta sertifikadu ne’ebé entidades refere atribui ba eskola ne’e.
“Hafoin eskola sira ne’e aprezenta sertifikadu husi entidade sira, aprezenta mós relatóriu asesimentu avaliasaun entidade refere halo ba eskola ne’e, hafoin maka gabinete avaliasaun lisensiamentu no akreditasaun halo avaliasaun bainhira rekejitu sira ne’e prenxe hotu ona maka foin rekoñese sira nia legalidade,” António Tomas Maia hateten.
Nia esplika, bazeia ba diploma ministerial lei númeru 9/2019/, 05 de Juñu, kona-ba prosedimentu simplifikadu ba akreditasaun estabelesimentu edukasaun ensinu etranjeiru hatete katak, eskola estranjeiru ne’ebé maka iha Timor tenke aprezenta nia konteúdu kurikular sira, iha lei ne’e mos obriga eskola estranjeiru sira iha Timor tenke inklui língua ofisiál Timor-Leste nian no mos matéria Istória nasionál no Geografia iha sira nia kurríkulu , hodi promove mós nasaun ida ne’e nia orijinalidade.
Prosesu rekoñesimentu husi Ministériu Edukasaun ba iha International School sira iha Timor ne’e foin maka atribui ba iha eskola rua, maka hanesan Quality School International of Díli (QSI) no Díli International School (DIS).
“Prosesu akreditasaun ba tinan ida ne’e de’it, ita iha submisaun dokumentu mai konklui ona servisu rua, ida ne’ebé ita konklui no publika ona iha Jornál Repúblika maka QSI Quality International School of Dili ne’ebé lokaliza iha Fatuhada, ita foin halo verifikasaun ita fó ona rekoñesimentu liuhosi Jornál Repúblika, katak eskola ne’e akreditadu, DIS maka iha hela prosesu akreditasaun ita finaliza ona nia prosesu, ita sei manda ba entidade sira,” Nia informa.
Ministériu Edukasaun mós kontinua halo esforsu ba eskola etranjeiru sira ne’ebé maka iha Timor-Leste, tenke kumpri prosedimentu ne’ebé maka vigora tuir diploma ministerial.
Dadaun ne’e Ministériu edukasaun mós kontinua halo avaliasaun ba eskola sira ne’ebé maka seidauk prenxe tuir prosedimentu Ministériu nian sei fó medida tuir diploma ministerial.
Koordenador ne’e subliña, eskola sira ne’ebé maka seidauk hetan rekoñesimentu husi Ministériu edukasaun, sira mos la iha direitu atu hetan legalidade ba sira nia diploma husi Ministériu Edukasaun no sei la validade bainhira atu aplika ba sira nia nesesidade ruma iha nasaun seluk ka diáspora.
“Liga ba diploma ohin ne’e ita hatete katak, prosesu akreditasaun ne’e atu fó dalan ba sira nia legalidade ba diploma sira, enkuantu akreditadu nia rekoñesidu, nia iha legalidade, ita labele legaliza eskola ida naun akreditadu, ita bele legaliza mos la iha validade bainhira sira ba nasaun seluk ida ne’e maka ita ezize ba sira tenke esforsu,” Nia argumenta.
Rafa.tl mós tenta halo kedas konfirmasaun ho St. Jude Thaddeus International School iha Vila-Verde, maibé sira seidauk fó resposta tanba sei presiza karta ofisiál husi mídia ba eskola refere hafoin bele autoriza jornalista sira hodi hetan informasaun klaru.
Reportajen ekipa Rafa.tl
Written by: RafaFM
International School Ne’ebé Laiha Lisensa Operasional husi Governu Konsidera Ilegál
Harii husi Nilton no Akita durante tempu susar sira hafoin referendu, Rádiu Rafa mosu nu’udar símbolu esperansa no rekonstrusaun iha Timor-Leste. Ida-ne’e maka estasaun rádiu dahuluk ne’ebé mosu hafoin independénsia, halibur foin-sa’e sira, habelar ksolok, no fó lian ba jerasaun foun, maski bainhira barak sei hela iha uma ne’ebé halo ho ahu-ruin hafoin destruisaun ne’ebé kauza hosi violénsia ne’ebé mosu hafoin referendu 1999, iha ne’ebé timoroan sira vota atu haketak hosi Indonézia no harii nasaun ida ne’ebé independente no livre.
Copyright Rafa.tl - Desenvolvido por Justweb.pt